Вышло печатное издание «Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі»: материалы VIII Международной научно-практической конференции

Вышло в свет печатное издание Научно-исследовательского и просветительного учреждения культуры «Национальный Полоцкий историко-культурный музей-заповедник» :

Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыалы VIII Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі (Полацк, 1—2 лістапада 2022 г.)/ уклад. Т. У. Явіч.— Полацк: Полацкае кніжнае выдавецтва, 2022. — 360.

ISBN 978-985-7201-26-6.

В сборнике «История и археология Полоцка и Полоцкой земли» представлены научные статьи по результатам работы VIII Международной научной конференции «История и археология Полоцка и Полоцкой земли», которая проходила 1—2 ноября 2022 г. на базе Национального Полоцкого историко-культурного музея-заповедника. В докладах участников конференции нашли отражение разнообразные проблемы истории, археологии, культуры Полоцка и Полотчины от древности до наших дней.

Сборник рассчитан на историков, музейных специалистов, студентов исторических и культурологических специальностей и всех тех, кто интересуется историей и культурой Беларуси.

Содержание

Падсумаванне  5

У. Я. Аўсейчык. Стараверы Полацкага павета ў сярэдзіне ХІХ — пачатку ХХ ст.: асаблівасці рассялення і дэмаграфічная характарыстыка  7

М. М. Баўтовіч. Нязнаны аб'ект полацкага краявіду  17

І. А. Бортнік. Грамадска-палітычныя ідэі ў творах полацкага архіепіскапа Мялеція Сматрыцкага ў 1621—1623 гг.  25

Т. С. Бубенько, П. Н. Подгурский. Округа Витебска в середине — второй половине І тысячелетия н.э.  44

И. П. Воднева. К вопросу о становлении шахматно-шашечного движения на Полотчине в межвоенный период  58

М. А. Волкаў. Арсеналы замкаў у Беларускім Падзвінні ў XVI—ХVII стст.  67

В. У. Галубовіч. Маёмасныя справы полацкага падваяводы Яна Лісоўскага ў 1630—1640-я гг.  83

В. В. Гліннік. «Археалагічная» рэстаўрацыя полацкага Сафійскага сабора (1912—1914 гг.)  93

Л. Р. Калбека. Актавыя пячаткі полацкіх князёў (па археалагічных даных)  100

І. Л. Калечыц. Графіці наоса полацкай Спаса-Праабражэнскай царквы: спроба абагульнення і інтэрпрэтацыі  107

Ю. Н. Кежа. Конфликты между полоцкими и киевскими князьями и способы их разрешения (980 — 1129/30 гг.)  125

М. В. Клімаў. Папярэднія вынікі археалагічных раскопак 2021—2022 гг. ва ўсходняй частцы Верхняга замка г. Полацка  140

В. И. Короневский. О некоторых тенденциях развития культа св. Евфросинии Полоцкой в 1910—1914 гг.  153

А. Л. Коц, Е. Н. Торшин, П. Л. Зыков, И. В. Магалинский, Д. В. Дук, В. Н. Матвеев. К вопросу о датировке разрушения галерей Спасо-Преображенского храма в Полоцке  161

А. К. Краўцэвіч. Полацк і Літва ў другой палове ХІІI — пачатку ХIV ст.  168

Д. В. Лісейчыкаў. Армяне ва ўсходніх выяводствах Вялікага Княства Літоўскага ў XVI—XVIII стст. 175

О. В. Лицкевич. Княжества Кукенойс и Герцике и их отношение к Полоцку в начале ХІIІ в.: некоторые наблюдения и данные  181

І. У. Магалінскі. Суадносіны паміж тыпамі сплаваў і відамі ювелірных упрыгажэнняў з каляровых металаў Х—ХVIII стст. з тэрыторыі Цэнтральнай і Паўночнай Беларусі  196

А. У. Мацук. Функцыянаванне полацкіх соймікаў ў становішчы баявых дзеянняў Паўночнай вайны 1708-1711 гг.  203

Т. А. Неклюдова. Деревянные шаровидные навершия («булавы») из раскопок городов Полоцкой земли: вопросы атрибуции  213

А. Ф. Оськин, Т. А. Джумантаева, Г. Ф. Конаплёва. База знаний «История Полоцкого кадетского корпуса»  225

М. В. Півавар. Мемарыяльнае ўвекавечанне памяці пра знішчаныя ў гады Вялікай Айчыннай вайны населеныя месцы на Віцебшчыне  229

Ф. Д. Подберёзкин. Можно ли подарить Полоцкую землю? Несколько заметок о княжеских пожалованиях в истории русско-ливонских отношений XIII века  236

М. Н. Самонова. К проблеме о старшинстве Всеславичей  243

Г. В. Седова (сестра Евфросиния) Мастер Э. Шульц из Динабурга: в поисках источников  258

А. А. Соловьёв. О локализации гончарных мастерских конца XVI — ХVIII вв. в г. Полоцке  270

С. В. Тарасаў. Афрасіння Полацкая і археалогія  289

С. В. Тарасаў. Канферэнцыя «Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі». Узнікненне і яе роля  307

А. А. Трусаў. Калі і хто будаваў Полацкую Сафію?  311

В. В. Урублеўскі. Генеалагічныя крыніцы па тэрыторыі Полацка і Полаччыны ў XIX — першай трэці ХХ ст. (па матэрыялах Нацыянальнага архіўнага фонду)  316

М. Л. Цыбульскі. Сяргей Прывада: ад натурнага рэалізму да рамантычных метафар  326

В. У. Чараўко. «Дзённік Полацкага Сафійскага манастыра» як крыніца па практыцы пахавання вышэйшага духавенства ў XVII—XVIII стст.  340

В. І. Шадыра. Віцебскае Падзвінне як тэрыторыя памежных культур эпохі жалеза і ранняга сярэднявечча  345

Д. В. Юрчак. Эвалюцыя дзяржаўнага ўліку аб'ектаў спадчыны г. Полацка ў другой палове ХХ — пачатку ХХІ ст.  352

Звесткі аб аўтарах 358

305